Açık Kaynak Güneş Köyü Projemizin ilk toplantısını 22 – 23 Nisan 2017 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirdik. Öncelikle toplantımıza gelen bütün katılımcılarımıza özellikle İstanbul dışından gelen katılımcılarımıza teşekkür ederiz.
Toplantımızın ilk günü yoğun olarak tanışma ve hepimizin muzdarip olduğu ortak sorunlardan bahsetme ile geçti. İlk günün kapanışını Çelik Erengezgin Bey’in sunumu ile yaptık.
Toplantımızın ikinci günü köyümüzdeki yaşam modelimizi oluşturacak ilkeleri belirleme ile geçti. Katılımcılar beş gruba ayrıldılar. Beş ana madde üzerinden sırasıyla “Ekolojik Sürdürülebilirlik”, “Ekonomik Sürdürülebilirlik”, “Sosyal Sürdürülebilirlik”, “Manevi Huzur Ortamının Sağlanması” ve “Aktif Yayılım” olmak üzere bu beş ana madde için beş grup tarafından herbir gruba bir madde düşecek şekilde aktif bir beyin fırtınası ile ilkeleri belirlendi. Daha sonra herbir gruptan bir kişi grup sözcüsü olarak grubun belirlediği ilkeleri bütün katılımcılara bildirdi ve herbir ilke için bütün katılımcılar görüş belirtti.
Aşağıda beş ana madde ve taslak ilkeler ile yorumlar listelenmiştir:
KÖYÜN KENDİ İÇİNDE VE DIŞARIYLA OLAN EKONOMİK İLİŞKİLERİNDE RİBA OLUŞMAYACAK, OLMAYACAK!
1.Ekolojik sürdürülebilirlik: “Doğadan geri verilenden daha fazla almamak” (Doğayla ödeşme)
Ekolojik ayak izini en aza indirme (İsrafsız Yaşam)
1. Ekolojik Yapı (enerji mimarlığı çerçevesinde güneş evi ekolojik evler – Doğru yon, Doğru mekan, Doğru Malzeme ve Doğru Tasarım, yerel, doğal, yenilenebilir malzemeler (yenilebilir ev, sağlıklı kapalı iklim, …)
2. Enerji üretimi, kanalizasyon arıtımı, geri dönüşüm, “Yeşil Teknolojiler”
3. Gıdalar çoğunlukla yerel veya biyolojik organik kaynaklardan gelir.Yerli ve doğal tohum kullanımı. Temiz, GDO’suz, katkısız ve kimyasalsız gıdalar üretimi.
4. Bilinçli-şuurlu tüketim (Su tasarrufu, israf ve atıklardan kaçınma, adil-ribasız yaşam,Piyasacı ve karcı/istifleyici anlayıştan kaçınma vs)
5. Üretim Kaynaklarının (ekipman, makine, alet, edevat, …) ve tesislerin (mutfaklar, eğitim ve büyük depolama alanı, ofisler, …) paylaşımı. Örnek traktör vs gibi hem kişisel bağımlılık artıran hem de diğer köy üyeleriyle fark üreten tesislerde ortaklaşa, imece usulü tarz. Tek kişinin kas gücünü aşan araçlarda ortaklaşa hareket.
6. Köy içi ulaşımda bağımlılığa yol açan araba olmaması veya araba, daha geniş taşıma aracı olursa kullanım ilkeleri. Bisiklet vs ulaşım yöntemleri. Nakliye (lojistik) sistemleri ve yöntemleri neler olabilir?
“Yeryüzüne geri vermek” Doğayla Ödeşme
Vahşi yaşam ve biyoçeşitliliğe yardım için mekan ve yaşam alanı açmak. Atlar, yöreye göre diğer canlı varlıkların korunması vs
Yeryüzünün yenilenmesine yardımcı olmak (“Ekolojik Restorasyon”, ağaç dikme vs)
Humus tabakasını arttırma, doğal gübreleme vs
Doğayla Yeniden bağlantı kurma
Doğaya, vahşi ve besin yetiştirmeye yönelik bir “duygu” elde etmek. Tüm yaşamın birbirine bağlılığını bilinçli bir şekilde tanımak; “doğanın bir parçasıyız ve doğadan-doğal olandan uzaklaştıkça hastalanırız zihniyeti”. Doğa ile uyum içinde yaşamak için çabalama.
i. Doğada vakit geçirmek ve doğal yaşam
ii. Bitkilerin yetişmesini izlemek, doğanın ritimlerini tanımak ve uyum
iii. Yerel türler hakkında bilgi sahibi olma. Endemik (yöreye has) bitkiler ve hayvanlar hakkında öğrenme ve bilgi geliştirme
iv. Ata tarım kültürü ilkelerinin kullanılması
v. Tutumlar, doğayla birlikte uyum içinde yaşama
vi. Yağmur sularını biriktirme
vii. Tohum saklama ve paylaşım alanı
viii. Mantar üretimi
ix. Tarım eğitimi
x. Açık Kaynak ekoloji (Open source ecology) internet sitesi tarzı açık kaynak makine yapımı belgeleri Türkçeye çevirme.
xi. Araçları hidrojen dönüşüm sistemine çevirme?
xii. Yapay gölet oluşturma (balık ve kuş çeşitliliği)
xiii. Çöplerde, atıklarda geri dönüşüm sağlama. Geri dönüştüremediğimiz çöp üretiyorsak eğer ekolojik bir köyüz diyemeyiz örneğin ambalaj atıkları olmamalı.
2. Ekonomik Sürdürülebilirlik – “Yerelleşme – Yerel Ekonomi –Taban Ekonomisi”
Yerel bir ekonomi döngüsü oluşturma
1. Kamu alanlarının mümkün olduğunca fazla, özerk alanların dar tutulması.
2. Köyün içinde araç olmaması. Dışarıyla lojistik için ortak araç kullanımı, araçların köy dışında tutulması.
3. Su yer seçiminde ekonomik, sosyal ve tüm sürdürülebilirlik için elzemdir.
4. Toplumsal/ortaklaşa üretime katkı sağlayanları özerk eylemlerde de desteklemek.
5. Açık Kaynak Güneş Köyü’nün toplumsal amaçlarını, ilkelerini ve değerlerini sarsmamak kaydıyla farklı kurumsal yapılanmalara gidilebilir.
6. Bilgiye bedel konulamaz, bedelsiz. Köy içerisinde bilgiyi yaymak ve paylaşmak dayanışma içerisindedir. Köyün dışarısıyla olan ekonomik ilişkilerinde açık kaynak/özgür yazılım ve özgür donanım (özgür bilişim) ilkeleri geçerlidir.
3. Sosyal Sürdürülebilirlik – canlı bir topluluk oluşturmak
1. Dürüstlük, vicdan ve dayanışma
2. Anadolu’da unutulan veya unutulmaya yüz tutmuş zanaat ürünlerinin hatırlanılması, yeniden hayata geçirilmesi, üretilmesi.
3. İş içinde eğitim (köy enstitüsü modeli gibi)
4. Verilerin sürekli paylaşımı (Dışarıya köyde üretilen enerji, bu enerjinin nasıl harcandığı, köyde üretilen tarımsal ve hayvansal ürünlerin ve benzeri bilgilerin sürekli olarak dışarıyla paylaşılması ve köyün örnek bir model olarak tanıtılması).
5. Ortak toplantı alanında ortak belirlenen günlerde toplantılar
6. Köye katılım ve köyden çıkarılma için köy meclisine danışılması ve oy birliği ile karar alınması.
7. Kurulacak ilk köyde bir konuk evi, Atölye/Çalıştay alanı oluşturulmalı.
8. Kurulacak olan köyün maksimum hane sayısı belirlenmeli, köy durmadan belli bir alanda büyümemeli sınırları olmalı, yamalı bohça gibi bir hal almasın, yeni bir köy oluşturmaya gidilmeli.
4. Manevi huzur ortamının sağlanması. Özerk Eylem Alanları. Kişisel Gelişim vs.
1. Sessizlik, ibadet, meditasyon veya diğer manevi uygulamalar için yer ve zaman.İnanç nedeniyle insanların dışlanmayacağı ya da her inançtan insanın bir arada huzur içinde yaşayacağı birbirine fikir/inanç dayatmayacağı bir ortam.
2. Bireyi yüceleştirmeden güçlendirmek/Özerk eylem alanı oluşturabilmek
3. Topluluk, her üyenin güçlendiğini, duyulduğunu ve göründüğünü hissettiği kadar küçük. İnsanlar kendi hayatlarını ve topluluğunu etkileyen süreçleri şeffaf bir şekilde yapmakta olan (derin demokratik) fikir birliği kararlarına katılabilirler.
4. Topluluk üyeleri günlük yaşamları üzerinde kontrol sahibi oluyorlar. Yaşamları için sorumluluğu üstlenebilirler. Kendi çatışmalarını çözüyor, yaşlı ve zayıf çocuklarla ilgileniyor, kendi sağlıklarına dikkat ediyor ve bütünleşik (moral değerler) yaşıyorlar.
5. Çevre girişimci olma, projelere başlamak, topluluğun aktif bir üyesi olmak için cesaretlendiricidir.
6. Bireyin bütüncül gelişmesini teşvik etmek
7. Sağlıklı insani gelişime bütüncül yaklaşım, yaşamın fiziksel, duygusal, zihinsel ve ruhsal boyutlarını içerir:
i. Yaratıcı ifade: Müzik, Sanat vs…
ii. Sessizlik ve huzur alanı: her gün hayatta maneviyat
iii. Topluluk içinde ve toplumlar arası eğitim; Bilişim Teknoloji (ortak internet) tesisleri ve eğitim merkezlerine (şehirlere) ulaşım mevcuttur
iv. Hastalıkları tedavi etmek yerine sağlığı geliştirmeye odaklanan sağlık sistemi – geleneksel doğal ilaçların yüksek değeri, alternatif sağlık uygulamaları ve vücut çalışması.
v. Erkek grupları, kadın grupları, genç ve yaş kuşak arasındaki karşılıklı öğrenme
vi. Topluluk üyelerinin eğlence ve boş zaman etkinlikleri (spor, hobiler, rehabilitasyonvb.) Için zamanı vardır.
vii. Başkalarından ve kültürlerden öğrenme – yüksek çeşitlilik çeşitliliği
viii. Yapıcı çatışma yönetimi uygulamaları yoluyla kişisel gelişim
ix. Güzellik ve estetik değerlerin paylaşımı
5. Aktif Yayılım – Köyün Yaşam Tarzı Modeli
1. Sadece “Yaşayan” değil, “Yaşatan” bir güneş köyü.
2. Güneş köyü eğitim modeli:
– Köy içi eğitim (Hobiler, sanat atölyeleri…)
– Online eğitim
– Görerek öğrenme alanları
– Tanıtım ve yayıncılık
– Drone
– Canlı yayın
3. Güneş köyü üniversitesi
ÖZET
Paralel bağlar oluşmalı yani yönetim için hiyerarşik yapılardan kaçınılmalı, yatay yapılanma kurulmalı.
Üretilecek herşeyin kas gücüne dayanması lazım yani çok katlı binalar inşa edemeyiz çünkü vinç gerekir.
Bizim amacımız huzur evi veya tatil köyü kurmak değil bir yaşam modeli oluşturmak.
Deneyimler ve bilgi dengeli ve ahlaklı bir şekilde paylaşılacak.
Mevcut üretim sistemi tepeden üretim sistemidir. Tabanda üretim sistemi sayesinde kendi kendine yetebilen bir köy oluşturulacaktır.
Enerji ve ekoloji alanında hiçkimseye ihtiyaç duyulmayacak, köy kendi kendine yeterli olacak.
Emek metalaşmamalı. Emek, sermaye, ürün, sosyalizasyon boyutları göz önüne alınmalı.
Üret – Tüket (Aracılara gerek olmasın)
Biriktirme kelimesini lugatımızdan silmeliyiz.
Artık değer ile köyün gelişmesini sağlamalıyız.
Bir konu, madde üzerinde herkes hemfikir olana kadar görüşülmeli.
Bütün araç ve gereçler köyün ortak malıdır. Köyde yaşayan insanlara artık üründen sağlanan gelirden pay verilecektir (kişisel ihtiyaçları için), geri kalan para köyün ortak parası olarak tutulacaktır.
Köy içinde kimse para kullanmayacak, para dış alım ve satımlarda kullanılacaktır.
Köye eğitim amaçlı gelen konuklardan, verilen eğitim için ücret alınmayacak, konaklama için ücret alınacaktır.
Emeğinize sağlık;
2. Ekonomik Sürdürülebilirlik başlığı altında;
5. Açık Kaynak Güneş Köyü’nün toplumsal amaçlarını, ilkelerini ve değerlerini sarsmamak kaydıyla farklı kurumsal yapılanmalara gidilebilir.
[-Somutlaştırabilir misiniz, nedir bu yapılanmalar?]
7. Kurulacak ilk köyde bir konuk evi, workshop alanı oluşturulmalı.
x. Open source ecology tarzı internet sitesinden açık kaynak makine yapımı dökümanları Türkçeye çevirme.
[“workshop” ve “Open source ecology” nedir? Mümkünse anadilde konuşabilir/yazışabilir miyiz, daha rahat iletişim kurabiliriz…]
xiii. Çöplerde, atıklarda geri dönüşüm sağlama. Geri dönüştüremediğimiz çöp üretiyorsak eğer ekolojik bir köyüz diyemeyiz örneğin ambalaj atıkları olmamalı.
[Plastik poşet kullanımının yasağını açık bir şekilde yazabilir misiniz? zira, öyle sanıyorum ki oluşturulacak atölyelerde açık kaynak geri dönüşüm poşet makineside yapılabilir… ]
-Köy içinde ihtiyaç olan ürün alışverişi ne şekilde olacak; Takas mı? Armağan mı? Ayrıca,
Ve bu ‘ticaret’ için ihtiyaç fazlasının bulunduğu belli bir yer olacak mı? Yoksa herkes bizzat birbirine mi başvuracak?
-Doğal tohum tamam; malikler, kendi sahip oldukları arazide tavuk vb kanatlı hayvan, küçük ve büyük baş hayvan yetiştirebilecek mi? Bu hayvanlar da doğal/orjinal olmalı mı? Tavuk kaldımı bilmiyorum ama küçük baş ve büyük baş hayvanlar ithal ya da melez yerine Anadolu hayvanları olma zorunluluğu var mı?
Selamlar.
Muammer bey sağ olun. 2/5 maddesi çok tartışılan bir maddeydi. Bu şekilde ortak bir karar çıktı. Bu ilkede farklı kurumsal yapılardan şirket, vakıf, kooperatif ve dernek hepsi anlaşılıyor. Köy yaşayanlarının ortak kararı ile üretimin ve fikriyatın dışarıya yayılımı için bunlar Zaman Zaman kurulabilir ve kapanabilir.
* open source Ecology site adı sadece ilke içinde yer almasına gerek yok bence de. Aktif öğrenme çalışmasında fikir vermek üzere konulmuştu. Sonradan yer almış.
Diğer konularda orada olan arkadaşların kendi gruplarıyla ilgili yazmasını bekliyorum. Ben çalışma grubumla ilgili kısmı yazdım.
Muammer beye katılmakla beraber 6/12 de yapay göletten bahsedilmiş. Bu hareket yapay olana karşı değilmidir?Tabiatta yapay oluşumlar başka dengeleri değiştirmeyecekmi?Birde roma rakamları yerine yerli işaretler kullanılırsa fevkalade memnun oluruz.Workshop yerine atölye open source yerine zeten açık kaynak denmeli demiyorum 🙂
Madde 1 : Kulturel butunlugumuzu, islerligimizi sagliyacak bagimsiz, ortak kullanimli, saglikli, koyumuzun kulturune Sadik bir Lisan gelistirmekle ise baslamaliyiz.
Madde 1 ile ilgili olarak açabilir misiniz? Birkaç sözcük ile örnek verseniz.
Geri bildirim: Prof. DR. B. Gültekin ÇETİNER » HEYA’nın Kökenleri ve HEYA’sal olmayan bir Toplumsal Sözleşme Örneği
Geri bildirim: Prof. DR. B. Gültekin ÇETİNER » HEYA’nın Kökenleri ve HEYA’sal olmayan ÇOKYASAL Bir Toplumsal Sözleşme Örneği
Geri bildirim: Prof. DR. B. Gültekin ÇETİNER » OBALAR ARASI ÇOKYASAL TOPLUMSAL SÖZLEŞME